پرسش های پرتکرار

1) آیا گذراندن دورۀ آموزشی اخلاق اجباری است؟

آموزش اخلاق پژوهش از نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دانشجویات تحصیلات تکمیلی ضروری است، لذا کمیته اخلاق دانشگاه، آموزش جنبه های اخلاقی پژوهش را از نیمسال اول 1400 برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیات علمی اجباری کرده است.

2) دورۀ آموزشی اخلاق چیست؟

یک دورۀ آموزشی کوتاه مدت در سطح دانشگاه و به هزینۀ دانشگاه است که به مدت 6 ساعت (3 ساعت در دو روز) و در حال حاضر به صورت مجازی و در هر نیمسال تحصیلی در دو نوبت برگزار می شود. برگزار کنندۀ این کارگاه ها، کارگروه تخصصی اخلاق پژوهش است و شرکت کنندگان برای شرکت در دوره باید از قبل در وب سایت معاونت پژوهشی ثبت نام کنند.

 

3) چگونه می توان با کمیتۀ اخلاق تماس گرفت؟

تماس با کارشناس کمیتۀ اخلاق از طریق تماس تلفنی با شمارۀ 85692238-021 امکان پذیر است و همچنین امکان مکاتبه از طریق ایمیل وجود دارد: ethics@alzahra.ac.ir. دبیرخانۀ کمیتۀ اخلاق در حوزۀ معاونت پژوهشی و در طبقۀ دوم ساختمان مرکزی دانشگاه واقع است. کارشناس مربوط سرکار خانم فردوسی زاده هستند. اطلاعات مربوط به اعضای کمیتۀ اخلاق دانشگاه از طریق سامانۀ کمیتۀ ملی اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی در دسترس است.

 

4) برای چه کسانی دریافت کد اخلاق الزامی است؟

دریافت کد اخلاق برای هر طرح پژوهشی، به تمام پژوهشگران و پژوهش های پایان نامه و رساله دکتری توصیه اکید میشود. در گام نخست دانشگاه دریافت کد اخلاق را برای چهار دانشکده و یک پژوهشکده در سال 1398 اجباری کرد که سازوکارهای آن ایجاد شده و در حال انجام است.

در هر حال کمیتۀ کشوری اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی، دریافت کد اخلاق را بدون استثناء برای تمام طرح های پژوهشی به ویژه پژوهش هایی که با آزمودنی های (شرکت کنندگان) انسانی یا حیوانی کار می کنند، اجباری دانسته است.

 

5) دانشجوی ارشد هستم، پروپوزالم آماده شده است. برای دریافت کد اخلاق باید چه اقدامی انجام بدهم؟

1) تصویب پروپوزال در گروه آموزشی/ پژوهشی

2) تکمیل کاربرگ ها توسط تیم پژوهشی (کاربرگ ها در وبسایت معاونت پژوهشی-در منوی معرفی-قسمت کمیتۀ اخلاق بیابید)

3) ارسال تقاضا نامه (تکمیل فرم 124) به انضمام مستندات توسط استاد راهنما به معاونت پژوهشی (دبیرخانه کمیته اخلاق) از طریق سیستم اتوماسیون اداری

4) ارسال مستندات به همراه تقاضانامه انجام شود. مستندات شامل: فرم 124، کاربرگ تعهدنامه اخلاقی، کاربرگ اعلام تعارض منافع و کاربرگ سوم بر حسب نوع پژوهش متفاوت است. بهتر است رزومه های اعضای تیم پژوهشی هم ضمیمه شود.

5) پیگیری مراحل و اقدامات با کارشناس مربوط (سرکار خانم فردوسی زاده 02185692238)

 

6) دانشجویان دکتری چه موقع برای دریافت کد اخلاق اقدام کنند؟

زمانی که جلسۀ دفاع از پروپزال آنها انجام شد و اصلاحات پروپزال را انجام دادند.

 

7) اگر دانشجویان دکتری بخواهند قبل از انجام پژوهش خود، آزمایش ها یا مطالعات اولیه ای انجام دهند، چه باید بکنند؟ در حالی که هنوز کد اخلاق دریافت نکرده اند می توانند پژوهش خود را آغاز کنند؟

دانشجویان دکتری می توانند از طریق استاد راهنما برای مرحلۀ پژوهشی مقدماتی خود و انجام پیش آزمون ها، کد اخلاق جداگانه ای درخواست کنند. این پژوهش قاعدتاً با تعداد معدودی نمونه یا شرکت کننده انجام می شود و صدور کد اخلاق سریعتر خواهد بود.

 

8) آیا اعضای تیم پژوهش باید هربار رزومه خود را ضمیمه کنند؟

خیر. ارسال آخرین نسخۀ رزومه برای اعضای هیئت علمی کافی است. به علاوه چنانچه رزومۀ اعضای هیئت علمی در وب سایت دانشکده موجود باشد. ارائۀ آدرس بجای بارگذاری فایل کفایت می کند.

 

9) آیا کد اخلاق با گواهی شرکت در کارگاه اخلاق متفاوت است؟

آری. دو موضوع متفاوت است.

هدف از برگزاری کارگاه اخلاق پژوهش، آماده کردن دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای دریافت کد اخلاق و رعایت اصول اخلاقی در پژوهش است.

کد اخلاق، مصوبه ای است که طی بررسی و ارزیابی پروپوزال بر اساس استانداردهای کمیتۀ ملی اخلاق، توسط کمیته اخلاق دانشگاه برای هر طرح پژوهشی صادر می گردد و برای ثبت آثار پژوهشی مانند چاپ مقاله در مجلات پژوهشی معتبر مورد نیاز است و اعتبار جهانی دارد. هر کد یا مصوبۀ اخلاق یک گواهی دو زبانۀ فارسی و انگلیسی دارد و دارای یک شناسه نیز هست که از حروف و ارقام تشکیل شده است. کد اخلاق هر طرح از طریق اینترنت قابل دسترسی است.

 

10) کد اخلاق چیست؟

کد اخلاق، مصوبه ای است که طی بررسی و ارزیابی پروپوزال بر اساس استانداردهای کمیتۀ ملی اخلاق، توسط کمیته اخلاق دانشگاه برای هر طرح پژوهشی صادر می گردد و برای ثبت آثار پژوهشی مانند چاپ مقاله در مجلات پژوهشی معتبر مورد نیاز است و اعتبار جهانی دارد. هر کد یا مصوبۀ اخلاق یک گواهی دو زبانۀ فارسی و انگلیسی دارد و دارای یک شناسه نیز هست که از حروف و ارقام تشکیل شده است. کد اخلاق هر طرح از طریق اینترنت قابل دسترسی است.

 

11) شناسۀ کد اخلاق چیست؟

هر مصوبه یا کد اخلاق که یک طرح پژوهشی تعلق می گیرد دارای یک شناسه متشکل از حروف و رقم است. حروف عموماً اختصار نام کشور و نام مؤسسه و سال صدور و شماره سریال طرح های مصوب است.

 

12) برای دریافت کد اخلاق، تمام کاربرگ های موجود در بخش کاربرگ های وب سایت باید تکمیل شود؟

خیر. در هر مورد کاربرگ های ضروری و مورد نیاز را تکمیل بفرمایید.

 

13) تکمیل این فایل باید توسط دانشجو باشد یا استاد راهنما؟

مسئولیت تکمیل کاربرگ ها بر عهدۀ استاد راهنمای اول است و تفویض اختیار سالب مسئولیت نیست. لذا با مجوز ایشان، دانشجویان و همکاران دیگر می توانند در تکمیل کاربرگ ها مشارکت کنند.

 

14) بنده کاربرگ ها را تکمیل کرده و به امضای استاد راهنما رسانده ام اما نمی دانم کاربرگ های تکمیل شده را به چه کسی تحویل دهم؟

تقاضا نامه (فرم 124 در اتوماسیون اداری) به انضمام مستندات کامل باید توسط استاد راهنما و از طریق اتوماسیون اداری به معاون پژوهشی (دبیرخانه کمیته اخلاق) ارسال گردد.

 

15) ببخشید به عنوان مثال "رضایت نامه" یکی از کاربرگ های ذکر شده است که باید برای کسب کد اخلاق تحویل گردد، اما کار پژوهشی من هنوز در مرحله پروپوزال است و به مرحله ارتباط با مشارکت کنندگان نرسیده است. در این خصوص باید چه اقدامی انجام دهم؟

قطعاً برای دریافت کد اخلاق نیازی به دریافت رضایت نامه از شرکت کنندگان ندارید و نباید این کار را انجام دهید. برای دریافت کد اخلاق باید دربارۀ متن و محتوای رضایت نامه با کمیتۀ اخلاق به توافق برسید. لذا کاربرگ نمونۀ رضایت نامه را به کمیته اخلاق می فرستید.

در پژوهش های انسانی اخذ رضایت نامه از شرکت کنندگان ضروری است و پژوهشگر پیش از آنکه وارد مراحل اجرایی پژوهش شود، باید متن رضایت نامه را به تأیید کمیتۀ اخلاق برساند. این اقدام برای دریافت کد اخلاق ضروری است. پژوهشگر رضایت نامه ها را در طول انجام پژوهش مطابق فرمتی که به تصویب رسیده از شرکت کنندگان اخذ می کند و به عنوان مستندات پژوهش نزد خود نگهداری می نماید.

 

16) از زمان ارسال مستندات تا دریافت کد اخلاق چقدر طول می کشد؟

این زمان بین 3 تا 18 روز متفاوت است و تا حد زیادی به حساسیت و پیچیدگی طرح از نظر بررسی اخلاقی و نیز کامل بودن مدارک ارسالی بستگی دارد. چنانچه ظرف هفتۀ اول پس از ارسال، پاسخی دریافت نکردید، حتماً با دبیرخانه کمیته اخلاق تماس بگیرید.

 

17) از کجا بدانیم که با تقاضای ما موافقت شده و کد اخلاق صادر می شود؟

کمیتۀ اخلاق از طریف اتوماسیون به استاد نامه می دهد و علاوه بر این به محض صدور کد اخلاق، مجری مسئول پیامک دریافت می کند.

 

18) پروپوزال من در گروه تایید شده است، آیا امکان تخصیص کد اخلاق برای پژوهشم وجود دارد؟ چه اقداماتی در این راستا باید انجام دهم؟

بله بهترین زمان برای اقدام دریافت کد اخلاق در پژوهش های کارشناسی ارشد، پس از تصویب پروپوزال در گروه آموزشی و پیش از شروع پژوهش می باشد. کاربرگ ها و مستندات لازم توسط مجری طرح به معاونت پژوهشی ارسال گردد تا در کمیته اخلاق دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد.

 

19) آیا شرکت در این کارگاه ها برای ورودی های 99 هم الزامی است؟

شرکت در کارگاه اخلاق پژوهش برای تمامی دانشجویان تحصیلات که کار پژوهشی خود را آغاز نکرده اند، الزامی است.

 

20) ببخشید من ورودی 96 هستم، لازم هست در دوره آموزشی شرکت کنم؟

شرکت در دورۀ آموزشی برای همۀ دانشجویان آزاد است. ولی اساسا این دوره برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی که هنوز پژوهش خود را آغاز نکرده اند، الزامی است.

 

21) من مشغول کارهای پژوهشی تزم هستم، لازم هست که کد اخلاق دریافت کنم؟

دانشجویانی که عملیات پژوهشی آنها از قبل آغاز شده است، معاف از دریافت کد اخلاق هستند. در واقع کمیتۀ اخلاق دانشگاه اجازه ندارد که برای صدور کد اخلاق به پژوهش هایی که وارد مرحلۀ اجرا شده اند، کد اخلاق صادر کند.

 

22) آیا شرکت در این دوره برای کسانی که ترم دوم ارشد هستند و در ترم های بعدی پایان نامه را دریافت خواهند کرد، اجباری است؟

دانشجویان زمانی که واحد پایان نامه را اخذ می کنند ، باید از قبل دوره آموزشی را گذرانده باشد.

 

23) شرایط کارگاه اخلاق در پژوهش به چه صورت است؟

در این دوره با اصول اخلاق در پژوهش و روند در خواست کد اخلاق آشنا خواهید شد. به پرسش 2 مراجعه فرمایید.

 

24) من دوره قبل این کارگاه را شرکت کردم، آیا نیاز به شرکت مجدد وجود دارد؟

شرکت در یک دوره 6 ساعته برای یک بار کافی است و نیاز به شرکت مجدد در دوره های بعدی نیست. اصول تغییر نمی کند ولی در طول زمان در روش های اجرایی کمیتۀ اخلاق تغییراتی وجود دارد.

 

25) این کارگاه چند بار در سال برگزار می شود؟

برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی در هر نیمسال 2 نوبت با اعلام قبلی و ثبت نام. شرکت در یکی از دوره ها کافی است.

 

26) اگر شرکت در کارگاه اخلاق در پژوهش برای دانشجویی الزامی باشد ولی موفق به شرکت در کارگاه نشده باشد، امکان برگزاری مجدد وجود دارد؟

بنا بر درخواست دانشکده ها، این امکان وجود دارد.

 

27) از چه طریقی می توانم برای شرکت در کارگاه اخلاق در پژوهش ثبت نام کنم؟

از طریق سامانه ای که در سایت معاونت پژوهشی برقرار است. برای راهنمایی بیشتر با کارشناس تماس بگیرید (خانم فردوسی زاده 02185692238)

 

28) آیا لازم است اطلاعات مانند نام و نام خانوادگی و شماره دانشجویی را در زمان برگزاری کارگاه در قسمت چت وارد نماییم؟

خیر نیازی به وارد کردن اطلاعات در زمان برگزاری کارگاه وجود ندارد، صرفا وارد کردن اطلاعات در زمان ثبت نام و از طریق سایت معاونت پژوهشی باید انجام گیرد. برای ورود به کلاس از همان نامی که با آن ثبت نام کرده اید استفاده کنید.

 

29) آیا لینک کارگاه در هر دو روز آموزش یکی است؟ آری.

 

30) آیا نیاز هست هر دو روز را در کارگاه مشارکت داشته باشیم؟ یا یک روز از کارگاه کافی است؟

بله حضور در هر دو روز هر دوره الزامی است.

 

31) برای ورود به کارگاه از طریق لینک ارائه شده، چه کاری باید انجام دهیم؟

لینک را در نرم افزار Adobe Connect وارد کرده، نام کامل خود را با حروف لاتین در قسمت مهمان نوشته و وارد می شوید.

 

32) برای ورود به کارگاه از چه نام کاربری و گذرواژه ای استفاده کنم؟

از قسمت مهمان وارد شوید، نیاز به نام کاربری و گذرواژه نیست. برای ورود به کلاس از همان نامی که با آن ثبت نام کرده اید استفاده کنید.

 

33) من دوره امروز را به صورت مهمان در کارگاه شرکت کردم، آیا برای من گواهی صادر می شود؟

آری. اسم شما ثبت شده و برای شما گواهی صادر می گردد. در مراحل بعد اطلاع رسانی می شود.

 

34) برای ارائه گواهی هر یک ساعت جلسه که استاد تغییر می کند، باید اسم یادداشت شود یا اینکه یکبار یادداشت اسم و شماره دانشجویی کافی است؟

یکبار در هر دوره سه ساعتی که وارد جلسه می شوید، همان ذکر نام در قسمت مهمان برای ورود کافی است.

 

35) آیا باید همه ساعت های یک جلسه را باشیم؟

آری. حضور در هر 6 ساعت از دوره الزامی می باشد، آموزش 6 ساعتی پیوسته و غیرتکراری است. این اطلاعات برای دریافت کد اخلاق ضروری است لذا مطالب را فرا بگیرید تا دچار مشکل نشوید. فعلا برای شرکت کنندگان آزمونی برگزار نمی شود ولی در آینده ممکن است این طور نباشد.

 

36) نحوه دریافت گواهی اخلاق یا همان مصوبه اخلاق یا کد اخلاق به چه شکل است؟

پس از موافقت با دریافت کد اخلاق از معاونت پژوهشی نامه دریافت می کنید. شناسه و گواهی مصوبه اخلاق در پژوهش به زبان فارسی و انگلیسی صادر و برای مجریان طرح ارسال می گردد. استاد راهنما پیامک دریافت خواهد کرد.

همچنین مصوبات بر روی سامانه ملی اخلاق به آدرس https://ethics.research.ac.ir قرار می گیرند. در قسمت کمیته های اخلاق تابعه در بخش کارگروه اخلاق در پژوهش موسسه، در قسمت دانشگاه الزهرا، مصوبات دانشگاه الزهرا، گواهی کد اخلاق به دو زبان فارسی و انگلیسی قابل دانلود و استفاده است.

 

37) آیا برای دریافت گواهی، آزمونی وجود دارد؟

در حال حاضر یعنی سال 1400، هیچ آزمونی برای دریافت گواهی در نظر گرفته نشده است.

 

38) از کجا مطمئن شوم که حضورم در کارگاه محرز شده و برایم گواهی صادر می شود؟

با کارشناس از طریق تلفن داخلی 2238 یا گروه واتساپ تماس بگیرید.

 

39) برای پیگیری صدور گواهی آموزش باید از چه طریقی پیگیری کنم؟

از طریق دبیرخانه کمیته اخلاق دانشگاه (داخلی 2238، سرکار خانم و فردوسی زاده) پیگیری ها قابل انجام است.

 

40) ممکن است ایمیل مربوط به کمیته اخلاق را اعلام کنید؟

ethics@alzahra.ac.ir