Breadcrumb

گزارش وبینار با موضوع «کرونا و تاریخ شناسی» مورخ 99/5/1

25 07 2020 00:00
کد خبر : 12344700
تعداد بازدید : 39
اولین وبینار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی با همکاری معاونت پژوهشی دانشکده الهیات دانشگاه الزهراء با موضوع «کرونا و تاریخ شناسی» در یک مرداد ماه 99 با حضور جمعی از اعضای هیئت علمی، دانشجویان و علاقمندان به مباحث تاریخی برگزار شد. سخنران این نشست علمی دکتر حسن حضرتی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران بودند.
ایشان در ابتدای سخنرانی خود به تأثیراتی پرداختند که فراگیری پدیده بیماری کرونا در ذهن تاریخ پژوهان گذاشته یا خواهد گذاشت. دکتر حضرتی در تبیین این بحث اشاره کردند که هنگامی که حوادث مهمی روی می‌دهد، مثل جنگهای بزرگ، کشفیات مهم و... اغلب بر روند تاریخنگاری و دانش تاریخ تأثیر خود را می گذارد و موجب رشد آن می شود. با توجه به ‌اینکه به احتمال زیاد پس از این نه جهان پساکرونایی، بلکه جهان کرونایی خواهیم داشت یعنی برای مدتی نامعلوم خطرات ناشی از کرونا پابرجا خواهد بود و به تبع آن با پررنگ شدن بسته ماندن مرزها، نگاههای ملی‌گرایانه در بحث تاریخنگاری هم تقویت خواهد شد و به طور قطع تاریخنگاری ناسیونالیستی رشد خواهد کرد و مقابل گلوبالیسم تقویت خواهد شد. تأثیر دیگر همه‌گیری پدیده بیماری کرونا، در تاریخنگاری پساکرونایی این خواهد بود که تاریخ سیاسی همچنان یکی از مهم‌ترین محورها و عرصه‌های تاریخنگاری باقی خواهد ماند. به‌رغم اینکه در دهه های اخیر تاریخنگاری سیاسی مورد نکوهش قرار گرفته و گونه‌های دیگری مانند تاریخنگاری فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ترویج شده است، اما شیوع بیماری کرونا نشان داد که دولتها همچنان نقش تعیین کننده‌ای به ویژه در مواقع حساس در سرنوشت جوامع دارند و این مهم خود مؤید اهمیت افزون‌تر تاریخنگاری سیاسی است. همچنین در نتیجه شیوع بیماری کرونا، توجه به تاریخ بلایای طبیعی و مسایل زیست محیطی بیشتر خواهد شد. پیامد دیگر شرایط کنونی در حوزه تاریخ شناسی این است که به واسطه پررنگ شدن نقش و جایگاه علم در یافتن درمان یا واکسن بیماری کرونا، جریان علم گرا در حوزه مطالعات تاریخی تقویت و جایگاه آن ارتقاء خواهد یافت.
دکتر حضرتی در بخش دیگری از سخنان خود به بحث جایگاه توصیف و تحلیل در تاریخ شناسی پرداخت. به زعم ایشان، شیوه مواجهه برخی تاریخ‌پژوهان با این پدیده نشان داد که چقدر توصیف در تاریخ می تواند سخت‌تر از تحلیل باشد، به ویژه اینکه در شرایطی که در حال حاضر توصیف دقیقی از کم و کیف بیماری کرونا و فراگیری آن و مسایل دیگر مرتبط با آن وجود ندارد اما خیلی ها به آسانی دست به تحلیل می زنند و خود این نشان دهنده این است که توصیف در تاریخ به مراتب از تحلیل دشوارتر است. از نظر دکتر حضرتی با توجه به پیچیدگی هایی که دانش تاریخ در دوره جدید پیدا کرده، از طرفی منابع اطلاعاتی جدید، متنوع و مختلفی در اختیار مورخان قرار می گیرد و از طرف دیگر بررسی های تاریخی را مستلزم داشتن مهارتهای جدید و متفاوت از گذشته می کند. به عنوان مثال با توجه به گسترش مراجع اطلاعاتی دیجیتالی و در فضای مجازی، مورخان پس از این باید قدرت تشخیص اصالت چنین اسنادی را داشته باشند. از جمله مهارتهای دیگری که تاریخ پژوهان به آن به زودی نیاز پیدا خواهند کرد، بررسی‌های آزمایشگاهی است و این نشان می دهد که واحدهای درسی رشته تاریخ بنا بر شرایط جدید باید تغییر و بروزرسانی شود و به دنبال آن استادانی تربیت شوند که با مهارتهای جدید در مطالعه تاریخ و آموزش تاریخ آشنایی داشته باشند تا بتوانند دانشجویانی با توانمندی‌های منطبق با شرایط کنونی مطالعات تاریخی آموزش دهند. در پایان سخنرانی دکتر حضرتی، پرسش‌هایی از سوی حاضران در جلسه مطرح شد و ایشان به پاسخگویی و بحث درباره این سوالات پرداختند.