گزارش جلسه ترویجی دکتر آتنا بهادری

عنوان: بررسی و نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن

زمان: 97/8/30- ساعت 10-8 

مکان: ساختمان خوارزمی- طبقه سوم-اتاق 303

یکی از مهمترین شبهات وارد بر قرآن کریم، ادعای تضاد و تناقض در محتوای آیات است. این شبهه بر آیاتی مربوط به جبر و اختیار، سرنوشت انسان، توفی ارواح و اخبار غیبی وارد شده است. در سالهای اخیر بار آشر (خاورشناس یهودی) این تردید را در مورد آیات علم غیب مطرح نمود. وی در مدخل «غیب و غایب» دائره المعارف قرآن (EQ) پس از بیان معنای لغوی غیب، آن را بخش اساسی نظام اعتقادی قرآن و مانند دیگر مسائل کلامی قرآن، نامنسجم و ناسازگار دانست و مصادیقی برای این تعارض ذکر نمود. از سوی دیگر وی بر شیعه به دلیل ادعای آگاهی امامان(ع) از غیب خدشه وارد نمود.

محقق در پژوهشی که نتیجه آن در قالب کرسی ترویجی ارائه شد این شبهه را بررسی نمود و اشکالاتی از قبیل مسائل ذیل به آن وارد کرد: 1-عدم استقصای کامل آیات علم غیب در قرآن (پرداختن به 8 آیه از 42 آیه) 2-رجوع به تفاسیر محدود در اهل سنت (3عدد) و شیعه (3عدد) و 3-از همه مهمتر عدم توجه به شیوه خاص‌تر آن در بیان مطالب و جدا جدا نگاه کردن به آیات یک موضوع.

در نتیجه این پژوهش به دست آمد که مفسران اسلامی سه رویکرد به آیات علم غیب دارند و غلم غیب مخصوص خداوند را علم مستقل و بی واسطه، علم به همه غیوب و علم به مفاتح غیب دانسته‌اند. لذا براساس آیات کریمه نظیر 26 و 27 سوره جن و 179 آل عمران، رسولان برگزیده الهی به اذن او از غیب آگاهند و هیچگاه شیعیان ادعای استقلال ائمه(ع) در برخورداری از غیب را نداشته‌اند. بلکه پیامبر اکرم(ص) به عنوان رسول مرضی خداوند از طریق وحی از غیب مطلع می‌شود و علم آن را به جانشینان برحقش تعلیم می‌دهد. کسانی که حتی صحابه آن حضرت هم به علم و دانش ایشان به قرآن اعتراف نموده‌اند؛ امیرمومنان علی(ع) باب شهر علم پیامبر(ص) و عالم‌ترین فرد به تفسیر قرآن پس از پیامبر(ص) بود و علم خویش را به امام بعدی آموزش داد و همینطور این علم به همه ائمه اطهار(ع) به ارث رسید.